This article references Vi-Effect which is branch of Environmental Techniques International and VIMI-X which is CBX.
Published December 17, 2006
De oplossing ligt er al jaren, maar niemand luistert!
Provincie toch in gesprek met Vi-Effect voor dijkbevochtiging
De Ronde Venen – Op 2 augustus dit jaar publiceerde deze krant een ruim artikel over de verdroging van het Groene Hart in het algemeen en de veendijken in het bijzonder. Het Groene Hart, waartoe ook De Ronde Venen behoort, is onlosmakelijk verbonden met water. Een van de bedreigingen is 
verdroging van de grond door de lage grondwaterstand én de veendijken die door o.a. klimaatverandering (hete, droge zomers) uitdrogen waardoor ze te licht worden om als waterkering te dienen. Ze kunnen dan gaan ‘opdrijven’ waarna delen kunnen losscheuren uit het dijkverband. Een dijkverschuiving of dijkdoorbraak is dan het gevolg (zie Wilnis 2003). Naast het artikel over de dijkverdroging pretendeerde het bedrijf Vi-Effect International, onderdeel van de Croppsgroep uit De Kwakel, met een oplossing te kunnen komen door gebruik van één van hun producten. In eerste aanleg zagen de Provincie en het waterschap er niets in. Door toedoen van deze krant zijn partijen nu weer in dialoog met elkaar, omdat wetenschappers van de STOWA kennelijk nooit het volledige onderzoeksrapport van Vi-Effect onder ogen hebben gekregen.
Het bestuur van provincies en waterschappen in ons land hebben sinds de dijkverschuiving in Wilnis naar middelen en methoden gezocht om het probleem van met name uitdroging van veendijken aan te pakken. De Stichting Onderzoek Toegepast Waterbeheer (STOWA) voerde daartoe samen met een aantal bedrijven die meenden te kunnen bijdragen aan een oplossing, in 2004 de nodige wetenschappelijk proeven uit op een dijkstuk in Waddinxveen. Daarbij sloot op een later tijdstip ook het bedrijf Vi-Effect International BV uit Enkhuizen zich aan. Dat ‘later’ deed het bedrijf min of meer de das om want die pakte tijdens de proefnemingen meer de ‘natte tijdstippen’ mee, dus de periode na de zomermaanden, in plaats van de droge waar het nu juist om gaat. En dan nog slechts enkele maanden in plaats van een jaar toen de proefnemingen al in gang waren gezet. Daardoor kwam hun product minder goed uit de bus. In hetzelfde artikel wierp Vi-Effect zich juist op dat zij met een van haar producten wel degelijk een langdurige oplossing voor het verdrogingsvraagstuk zou hebben. Het zou niet alleen gemakkelijk vanuit een (varende) boot op de dijken kunnen worden aangebracht, maar tevens het nodige effect sorteren. Namelijk dat het veen in de dijken weer vocht opneemt en daardoor zwaarder wordt. Het gevolg: voldoende weerstand om als waterkering te dienen. Het ei van Columbus?
Waar het hier om gaat is een door Vi-Effect International ontwikkeld milieuvriendelijk biologisch extract, VIMI-X genaamd, dat voornamelijk wordt toegepast om de ontwikkeling van wortels, gezonde cellen en vitaliteit van planten te bevorderen. Dit product blijkt over bijzondere eigenschappen te beschikken. Eén van de stoffen, een enzym in combinatie met micro-organismen, blijkt in staat om droge veengrondwater te laten opnemen. En wel zodanig dat binnen korte tijd het vochtgehalte weer op een peil komt. Daardoor neemt het bijvoorbeeld ook in gewicht toe. Anders gezegd, een uitgedroogde veendijk bijvoorbeeld kan hierdoor weer ‘op sterkte’ komen.
Onvolledige informatie
Achteraf is gebleken dat de resultaten van de proefnemingen die door STOWA in samenwerking met Alterra Wageningen waren uitgevoerd, om welke reden dan ook niet allemaal in de uiteindelijke conclusie van het eindrapport zijn meegenomen. Dus was het niet meer dan redelijk om te trachten het bedrijf Vi-Effect de kans te geven een en ander opnieuw te laten uitleggen aan de betreffende beleidsambtenaren van de Provincie. En dan met ondersteuning van een volledig onderzoeksrapport. Dat is onlangs gebeurd op het Provinciehuis Utrecht in het bijzijn van drs. Aart Kees Evers, beleidsmedewerker Water van de Provincie en de coördinator Ontwikkelingsprogramma Regionale Waterkeringen van STOWA, ir. Henk van Hemert.
“Het is daarom niet helemaal juist te stellen dat wij er als provinciale overheid niets van wisten en er dus niets mee zouden hebben gedaan. Integendeel. Maar als wij niet de beschikking hebben over alle informatie gaat het natuurlijk fout,” geeft Evers tijdens het onderhoud aan. “Waar de onderzoekscommissie van Alterra en STOWA zich op heeft gebaseerd is verwoord in een eindconclusie. De resultaten van toepassing van VIMI-X zijn terug te vinden in een bijlage van een deelrapport dat is uitgebracht. Hieruit blijkt dat door toevoeging van VIMI-X geen significant betere verzadigingsgraad van het veen wordt bereikt. Maar nu ik het betoog van de heer Tiret Dewnarain van Vi-Effect aanhoor, ben ik bereid best aan te nemen dat VIMI-X wel degelijk werkt zoals uit de complete rapportage blijkt die ik nu heb ontvangen, maar dat de resultaten uit recente proefnemingen dit niet onderschrijven, omdat die waarschijnlijk niet lang genoeg geduurd hebben.”
Beren
Henk van Hemert onderschrijft dit en is bereid nog eens extra naar het rapport over het gebruik van het product te willen kijken. Beide heren zien echter andere, voornamelijk organisatorische en bestuurlijke, beren op hun weg als zou blijken dat VIMI-X wel degelijk een rol kan spelen in een bijdrage om op langere termijn veendijken veiliger te maken. In de eerste plaats de organisatie erom heen. Hoe zou je het op de betreffende dijk willen aanbrengen, wanneer en vooral wie gaat dat doen? Men ziet mensen van het Waterschap, de Provincie of van V&W dat niet doen. Daarnaast heeft de politiek er steeds op gehamerd dat er zo snel mogelijk aantoonbare maatregelen genomen moeten komen om herhaling van een incident als in Wilnis te voorkomen. Bovendien wil men zekerheid dat dit ook op de lange termijn soelaas biedt. Hoe vertaalt een ‘surfactant’ (=een middel dat waterdruppels gladder maakt zodat ze sneller door poriën van het bodemmateriaal worden opgenomen) zich in een positieve stabiliteitsfactor, zo vragen Evers en Van Hemert zich af. Dat is ook voor STOWA de belangrijkste factor. Het is niet zichtbaar en tastbaar zoals bij een fysieke oplossing (dijkverhoging en/of verzwaring met grond). Daardoor wordt het gebruik van een product als VIMI-X niet gezien als de meest voor de hand liggende methode. “Dus geen actie waarop men zit te wachten,” aldus Evers. “Verder moet de Provincie er draagvlak voor zien te vinden, waarbij ook het Waterschap akkoord dient te gaan. Ten slotte moet er ook een budget voor op tafel komen. Al met al zijn er dus nog heel wat horden te nemen voordat wij tegen Vi-Effect kunnen zeggen: we gaan nog een keertje een proef op de som nemen. Hetgeen niet betekent dat ik afwijzend tegenover het voorstel sta en daarom toch wil gaan bekijken of we er komend jaar nog iets mee kunnen doen.”
Eerlijke kans
Dewnarain geeft toe VIMI-X niet te zien als dé oplossing, maar wel als een oplossing voor de langere termijn en dat tegen lage kosten op de betreffende dijken kan worden gesproeid met behulp van water dat door het product als transportmiddel wordt gebruikt om door te dringen in de veengrond. Hij is bereid de organisatie van het besproeien op zich te nemen en de middelen en mankracht daarvoor op te hoesten. “Het gaat er niet om dat we zo nodig VIMI-X willen leveren, maar eerder om te zien hoe we op een eenvoudige en goedkope manier veendijken in den lande steviger kunnen maken en behouden. Als wij de kans krijgen om met een nieuwe proef op langere termijn aan te tonen dat zoiets lukt, heeft de samenleving er baat bij. Misschien wel in combinatie met andere maatregelen om dijken te versterken. Mocht blijken dat VIMI-X uiteindelijk toch niet leidt tot een betere verzadigingsgraad van de veengrond, dan hebben we in elk geval een eerlijke kans gehad.” Het Rijk is voornemens om circa 250 miljoen euro te investeren in het Groene Hart. Provincies, waterschappen, gemeenten en andere partijen dragen daaraan ongeveer 300 miljoen euro bij. Misschien valt het benodigde budget voor een (extra) proefneming hier wel af te knabbelen…
